donderdag 28 februari 2008

De man met de vele vrouwen (1778) 4

woensdag 4 juli 2007


U weet het even niet meer - maar 20-22 februari 2007 schreef Herkauwer driemaal over het probleem van de man met de vele vrouwen. Dat ging over Life of John Buncle (1756-1766) van Thomas Amory. Die John Buncle rijdt lustig door Groot-Brittannië, voert intelligente gesprekken met een vrouw, trouwt haar. Daarop sterft vrouw, nieuwe gesprekken, nieuwe vrouw, nieuw overlijden, enzovoorts. Dit alles tot zeven maal toe.

Dit boek wordt in het Duits vertaald in 1778 en uitgeven bij de verlichte Friedrich Nicolai, als Leben Johann Bunkels (korte titel). Het veroorzaakt daar een hoop stampij. Want die gesprekken blijken te gaan, onder meer, over een soort unitarische Schepper-God die, zacht gezegd, niet erg spoort met de opvattingen van de protestantse en katholieke geestelijkheid. Er komt dus ellende van. Het boek wordt verboden.

Nog in ditzelfde jaar 1778 verschijnt een Nederlandse vertaling, Leven van Johan Bonkel; althans de eerste twee delen. Vertaler en uitgever: de Hagenaar Johan Munnikhuizen. Ook hier ontstaat herrie, want we leven dan nog niet in de tijd waarin er een grondwet is met een artikel waarin staat dat iedereen voor zijn mening mag uitkomen. De gelovigen hadden u zien aankomen toen - hoewel zij natuurlijk tegenwoordig vaak zeggen dat ZIJ die vrijheid hebben uitgevonden, voorgestaan en bevorderd (dat ahistorische idee vindt u elke week in de media wel ergens verwoord).

Nu - tot zover heeft u bij Herkauwer in februari de lotgevallen van Buncle in Europa misschien een beetje kunnen volgen. Een en ander staat allemaal veel uitvoeriger in een Engelstalig artikel dat volgend jaar in een, vermoedelijk moeilijk bereikbare, bundel in Duitsland verschijnt. (1)

Misschien bent u geïnteresseerd in hoe het de Nederlandstalige vertaling van Buncle verging. Daarom straks enkele keren in deze blog: de Nederlandse tekst van dat artikel, voorzover dat artikel betrekking heeft op een Nederlands boekverbod in 1778. Blijft u toch iets gemakkelijker op de hoogte. (2)

(wordt vervolgd)

Geen opmerkingen: