zondag 20 mei 2007
Als u ’t mij vraagt is de belangrijkste factor die de wereldgeschiedenis bepaald heeft, en nog bepaalt: de verveling.
Zonder dat Gibbon die factor als zodanig analyseert, in zijn zéér lezenswaardige Decline and Fall of the Roman Empire (1776-1789), is het wel duidelijk dat hij meent dat de uitholling van de idealen der klassieken daarmee te maken had. Op is op.
Een sprong makend naar de Nederlandse geschiedenis: in de twintigste eeuw zagen we het verschijnsel dat als gevolg van verveling, na enkele eeuwen Tridentijns katholicisme, het katholieke volksdeel en masse vaststelde dat leer en clerus snoeivervelend waren. U kent de gevolgen.
Verveling in een ander deel van Europa was oorzaak dat die generaties die lang tot verplicht marxisme veroordeeld waren, inclusief haar tot op het bot verveelde leiders, er de brui aan gaven, en nieuwe overtuigingen zochten: religie, nationalisme, commercie.
Hij die, zeg twintig jaar lang, het gezwets van onderwijskundigen heeft moeten aanhoren, wil het op een bepaald moment niet al te veel meer over werkvormen hebben, maar wel over inhoud. Na decennia mag het utile wel weer eens een kans krijgen, vóór het dulci. Het volk moet niet vermaakt worden, maar opgevoed.
Wie een model weet te ontwerpen en weet vast te stellen, wanneer de verveling over de rand van het ideologische glas zal gaan borrelen, wordt daardoor de metahistoricus bij uitstek. Groter dan Condorcet, Kant of Toynbee.
Heeft u ook ’t idee dat we toe zijn aan iets heel nieuws?
Herkauwer althans, heeft meer dan genoeg van de huidige homo apiëns.
Abonneren op:
Reacties posten (Atom)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten