Dagelijkse kosten (1827) (1)

maandag 11 februari 2008

Herkauwer is altijd geïnteresseerd in de kosten voor het dagelijks onderhoud, tijdens de lange achttiende eeuw. In de toekomst hoopt hij u een berekening van rond 1780 voor te leggen, door een broodschrijver (dus door iemand die weet waar hij het over heeft), van alle kosten die een gewoon iemand in die tijd heeft. In die berekening vindt men de kosten van pannen, schuursponsjes en wat al niet.

Dat lezend krijgt men een goed inzicht in wat bijvoorbeeld een boek of weekblad als het ware emotioneel kost, afgezet tegen de kosten voor voedsel. Helaas is die tekst, met die berekening, nog niet in zijn bezit, want alleen voorkomend in een exemplaar dat de UB Groningen bezit. Maar Groningen heeft na maanden nog niet gereageerd op een verzoek die tekst eh... disponibel te maken. U moet dus nog even wachten.

Ter compensatie hier een ander huishoudboekje. Het is weliswaar van latere tijd: 1827. Maar daar staat tegenover dat de inflatie nauwelijks een rol speelt in vroeger eeuwen. De cijfers zijn dus tot op zekere hoogte ook waardevol voor een eerdere periode.

Dit laatste huishoudboekje is opgenomen in een vermoedelijk wat satirisch bedoelde brief van J. Werkgraag, getiteld ‘Aan den steller van de navolgende advertentie in de Amsterdamsche courant van den 30sten Januarij 1827’, en is te vinden in het weekblad De Echo, aan leering en gezellig onderhoud gewijd (1827, p. 109-113).

In die advertentie wordt gevraagd om een solide man, die een post wil krijgen. Het salaris zal fl. 200 zijn, mits de sollicitant zelf een borg stelt van fl. 600. Het zal dus wel om een kantoorbetrekking gaan.

De sollicitant geeft nu, om ‘dien lucratieven post’ te verkrijgen, om een bewijs te geven van zijn rekenkunde, een bewijs dat hij heel goed een begroting kan opstellen van zijn eigen kosten van levensonderhoud gedurende een heel jaar - die gek genoeg (!?) zonder voedsel ook zo’n fl. 200 bedragen.

Hoe ziet de jaarrekening van deze vermoedelijk vrijgezelle persoon eruit?

wordt vervolgd