Gomgam (1713)

woensdag 19 december 2007

Verschillende mensen zijn geïnteresseerd in imaginaire bibliotheken. Misschien hoort daarbij: die imaginaire bibliotheek, waarover de auteur spreekt van het werk dat in 1713 in Amsterdam verscheen, onder de merkwaardige titel

Gomgam, ou l’Homme prodigieux, transporté dans l’air, sur la terre, et sous les eaux. Livre véritablement nouveau. Titetutefnosy. Nouvelle édition [...]. A Amsterdam, Aux dépens d’Estienne Roger [...]. 1713. 2 dln.

Herkauwer kan niets zinvols meedelen over de betekenis van ‘Gomgam’ of ‘Titetutefnosy’.

De tekst bestaat vooral uit overwegingen en wijsheden van een type die hij niet graag aan nadere analyse wil onderwerpen. Het is echt een raar boek (is het een soort John Buncle?), min of meer over allerlei bijgeloof. Gomgam heeft van een mysterieuze oude man een ‘flèche’ gekregen, die hem overal kan brengen en ook onzichtbaar kan maken.

Het is Herkauwer opgevallen dat, dl. I p. 51, deze Gomgam bezig is een honderddelige ‘Le Monde Risible, ou Bibliotheque comique’ te ontwerpen.

Daarop volgen lijstje van onderwerpen die besproken zouden moeten worden in elk van die 100 ‘livres’. Zo vindt men aldaar, p. 86, een aantal zaken die thuishoren in het boek ‘La Toilette’.

De NCC vermeldt als auteur van Gomgam: Laurent Bordelon (1653-1730). De Dictionnaire des journalistes 1600-1759 zegt in voce dat deze abbé werkzaam was als gouverneur en een veertigtal werken op zijn geweten heeft. Een connectie met de Republiek wordt niet genoemd. Goddank, anders moet er weer veel te veel uitgezocht. Méér over Bordelon bij Jacqueline de la Harpe (1).

Jacqueline de la Harpe, ‘L’Abbé Laurent Bordelon et la lutte contre la superstition en France entre 1680 et 1730.’ In: University of California publications in modern philology 26 (1942-1950) p. 125-244.